Türkiye'nin NATO'ya Üyeliği


Türkiye, uzun bir zamandır NATO üyesi. Zaman zaman Türkiye'nin NATO üyeliği konusunda kamuoyunda eleştirilerin dozu artsa da bu ilişki sıkı bir şekilde devam etmiştir. Türkiye'nin NATO'ya neden ve nasıl üye olduğu oldukça merak edilen bir konudur. Hangi zorunluluklar Türkiye'yi NATO üyesi olmaya itti? Hatta burada şu soru da sorulabilir: Türkiye'nin NATO üyeliği zorunluluk muydu, yoksa tercih miydi?  

Türkiye Neden NATO Üyesi Oldu?

Türkiye, 1923 yılında cumhuriyetin ilan edilmesinin ardından Batı ülkeleri ile ilişkilerini geliştirme yolunda önemli adımlar attı. En önemlisi ise İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ortaya çıkan iki kutuplu sistemde Batı lehine tarafını seçmesiyle gerçekleşti. Bunun nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz: Sovyetler Birliği'nin toprak ve Boğazlar'da üs talep etmesiyle bu ülkeye duyulan güvensizlik, Truman Doktrini ve Marshall Planı doğrultusunda yapılan ABD yardımlarının artacak olması beklentisi, Türk aydınları arasında Batıcılık fikrinin hakim olması.

Türkiye'nin NATO'ya Üyelik Başvurusu

Türkiye, ilk üyelik başvurusunu 11 Mayıs 1950 tarihinde gerçekleştirdi, fakat kabul edilmedi. 1 Ağustos 1950 tarihinde tekrardan başvurduysa da sonuç değişmedi. ABD, Türkiye'ye Yunanistan'la birlikte direkt üyelik değil, sadece Akdeniz bölgesini içeren daha dar kapsamlı bir üyelik teklif ederken İngiltere ise Orta Doğu bölgesini içeren bir üyelik teklif ediyordu.

ABD'nin Türkiye'yi NATO'ya Alma Sebebi

Bu olumsuz bakış açısı bir süre sonra değişti ve Türkiye, Yunanistan ile birlikte 15 Mayıs 1951'de ABD tarafından örgüte davet edildi. Şüphesiz bunda ABD'nin Sovyetler Birliği'ne yakın bir ülkede üs elde etme isteği önemli rol oynamıştı. Bunun dışında Kore Savaşı'na Türkiye'nin asker göndermesi ve gönderdiği birliklerin son derece başarılı bir şekilde mücadele etmesi, hatta Amerikan birliklerini imha edilmekten kurtarması, ABD kamuoyunda olumlu bir bakış açısı sağlamıştır. 

18 Şubat 1952 tarihinde Türkiye, Yunanistan'la birlikte NATO'ya üye oldu. Türkiye, NATO kapsamında birçok harekata aktif şekilde katılmıştır. Bunlardan en önemlilerini Bosna-Hersek, Kosova ve Afganistan'da gerçekleştirmiştir. 



Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Aşık Veysel'in kısaca hayatı, eserleri

Mimar Sinan'ın hayatı (Kısa-özet bilgi)

Mehmet Akif Ersoy'un Kısaca Hayatı